Jacqueline de Romilly

Στην πιο κρίσιμη στιγμή των τελευταίων χρόνων της ιστορίας της η Ελλάδα έχασε μια πολύτιμη φίλη της. Η Ζακλίν ντε Ρομιγί, η διανοήτρια, ακαδημαϊκός και ελληνίστρια, η οποία κατά το "Νουβέλ Ομπσερβατέρ" "ξαναέβαλε το 'ελληνικό θαύμα' στο επίκεντρο της δυτικής σκέψης", πέθανε το Σάββατο στα 97 της χρόνια αφήνοντας σημαντικό έργο σχετικά με την μελέτη και την κατανόηση της κλασσικής αρχαιότητας.

Γοητεύτηκε από την περίοδο της Αθηναϊκής Δημοκρατίας του 5ου αιώνα π.Χ., περίοδο εκκίνησης της φιλοσοφίας, της ιστορίας, του θεάτρου. Μελέτησε επισταμένα τον Θουκυδίδη αλλά και τον Όμηρο, τον Αισχύλο, τον Ευριπίδη. Ωστόσο η μελέτη της γύρω από την κλασική αρχαιοελληνική σκέψη δεν περιορίστηκε σε αυστηρά ακαδημαϊκά πλαίσια, αλλά ενσάρκωσε μια ουμανιστική αντίληψη του πολιτισμού.

Η Ζακλίν ντε Ρομιγί μέσα από το έργο της έκανε σαφή την αφετηρία της έμπνευσής της και χρησιμοποίησε τη γνώση από την κλασική αρχαιότητα προκειμένου να κατανοήσει, να ερμηνεύσει και κυρίως να προειδοποιήσει για τους σκοπέλους της σήμερον. Γιατί, όπως εύστοχα επισήμανε η Ελέν Καρέρ ντ' Ανκός, ισόβια γραμματέας της Γαλλικής Ακαδημίας, μετά την ανακοίνωση του θανάτου της, "ήταν μια γυναίκα που αφιέρωσε όλη τη ζωή της στην ελληνική γλώσσα και τον ελληνικό πολιτισμό θεωρώντας ότι ήταν μια εκπαίδευση στην κατανόηση της ελευθερίας του ατόμου, στην προσήλωση της δημοκρατίας".

Γοητεύτηκε από τον λόγο και τη σκέψη του Θουκυδίδη και παθιάστηκε με την ελληνική γλώσσα την οποία και υποστήριξε σθεναρά, όπως άλλωστε έπραξε γενικά για τις ανθρωπιστικές σπουδές. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα δεν έκρυβε την απαισιοδοξία της για τον παραγκωνισμό τους από την εκαίδευση. "Δεν είμαι πολύ αισιόδοξη για τις αγαπημένες μου αρχαίες γλώσσες, ούτε άλλωστε για τα γαλλικά ούτε για τις ανθρωπιστικές σπουδές εν γένει και, ακόμη λιγότερο, για το μέλλον του πολιτισμού μας. Αν δεν υπάρξει κάποιο σκίρτημα, οδεύουμε προς μια καταστροφή και μπαίνουμε σε μια εποχή βαρβαρότητας" έλεγε χαρακτηριστικά σε συνέντευξή της στο "Νουβέλ Ομπσερβατέρ".

Η Ζακλίν ντε Ρομιγί προειδοποίησε έγκαιρα για όσα προοιωνίζεται το παρόν και το μέλλον. Αν και τυφλή εδώ και πολλά χρόνια, έβλεπε πολύ καλά αυτό που ξημερώνει. Και προέτρεπε στην προσφυγή στον λόγο και τη σκέψη ως αντίδοτο στη βία: «Το να μάθεις να σκέφτεσαι, να είσαι ακριβής, να ζυγίζεις τις λέξεις σου, να ακούς τον άλλον σημαίνει να είσαι ικανός να διαλέγεσαι και είναι το μόνο μέσο για να αναχαιτιστεί η τρομακτική βία που αυξάνεται γύρω μας. Ο λόγος είναι ένα φρούριο κατά της κτηνωδίας. Όταν δεν ξέρουμε, όταν δεν μπορούμε να εκφραστούμε, όταν ο λόγος δεν είναι επαρκής, όταν δεν είναι αρκετά επεξεργασμένος επειδή η σκέψη είναι ασαφής και μπερδεμένη, δεν απομένουν παρά οι γροθιές, τα χτυπήματα, η άξεστη, βλακώδης, τυφλή βία...».

Η Ζακλίν ντε Ρομιγί γεννήθηκε στις 26 Μαρτίου του 1913 στην πόλη Σαρτρ. Σπούδασε Λατινικά και Αρχαία Ελληνικά στο Lycee Moliere. Γίνεται η πρώτη γυναίκα καθηγητής στο περίφημο College de France και η δεύτερη γυναίκα ακαδημαϊκός στη Γαλλική Ακαδημία, μετά τη Μαργκερίτ Γιουρσενάρ. Μεταφράστρια των Ελλήνων κλασικών στα γαλλικά, η Ζακλίν ντε Ρομιγί δημοσίευσε πλήθος μελετών για την αρχαία ελληνική γραμματεία και ιστορία, ενώ δίδαξε ως καθηγήτρια της αρχαίας ελληνικής γραμματείας στα πανεπιστήμια της Λιλ, της Σορβόννης και στο College de France. Το 1995 της δόθηκε η ελληνική υπηκοότητα και το 2001 ανακηρύχθηκε πρέσβειρα του Ελληνισμού.