Τα χαρακτηριστικά των «αγορίστικων» και των «κοριτσίστικων» παιχνιδιών

Σε μια έρευνα του Πανεπιστημίου της Ιντιάνα (Blackmore and Centers, 2005) ζητήθηκε από 1292 απόφοιτους να αξιολογήσουν 126 παιχνίδια ως προς την καταλληλότητά τους για τα αγόρια, τα κορίτσια ή και τα δύο φύλα. Από αυτές τις αξιολογήσεις, οι ερευνητές εγκαθίδρυσαν 5 κατηγορίες παιχνιδιών: τα πολύ αρσενικά, τα ήπια αρσενικά, τα ουδέτερα, τα ήπια θηλυκά και τα πολύ θηλυκά. Έτσι κατασκεύασαν τέσσερα σετ παιχνιδιών, όπου το καθένα περιλάμβανε τρία παιχνίδια από κάθε κατηγορία.

Σε μια δεύτερη μελέτη της ίδιας ερευνητικής ομάδας, 706 απόφοιτοι αξιολόγησαν τα παιχνίδια από ένα σετ που τους προσφέρθηκε (από τα κατασκευασμένα στην πρώτη έρευνα) σε 26 κλίμακες που μετρούσαν τα χαρακτηριστικά των παιχνιδιών. Αυτό που βρήκαν οι ερευνητές ήταν ότι τα «κοριτσίστικα» παιχνίδια ήταν συνδεδεμένα με τη φυσική έλξη, την ανατροφή και το νοικοκυριό, ενώ τα «αγορίστικα» παιχνίδια αξιολογούνταν ως βίαια, ανταγωνιστικά, ενθουσιώδη και κάπως επικίνδυνα. Τα παιχνίδια που αξιολογήθηκαν ως τα πιο πιθανά να λειτουργήσουν εκπαιδευτικά και να αναπτύξουν τις φυσικές, γνωστικές, καλλιτεχνικές κ.ά. ικανότητες εκτιμούνταν ως ουδέτερα ή ήπια αρσενικά. Το συμπέρασμα της έρευνας ήταν ότι τα ισχυρώς διαχωρισμένα βάσει του φύλου παιχνίδια εμφανίζονται ως λιγότερο ενισχυτικά για τη βελτίωση της ανάπτυξης απ’ ό,τι τα ουδέτερα ή τα ηπίως διαχωρισμένα παιχνίδια.

Μια αντίστοιχη, παλιότερη έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Νιαγάρα (Fisher-Thompson, 1990) μελέτησε το κατά πόσο οι ενήλικες χρησιμοποιούν παραδοσιακά σεξιστικά στερεότυπα όταν επιλέγουν παιχνίδια για αγόρια ή κορίτσια. Σε φοιτητές του κολεγίου δόθηκαν 74 φωτογραφίες παιχνιδιών και τους ζητήθηκε να δείξουν αν θα τα αγόραζαν για ένα αγόρι ή ένα κορίτσι. Πράγματι, βρέθηκαν παραδοσιακά στερεοτυπικά κριτήρια επιλογής. Επίσης, οι άντρες ερωτηθέντες διαχώριζαν με βάση το φύλο τα παιχνίδια σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι οι γυναίκες. Τους ζητήθηκε επίσης να κρίνουν αν καθένα από τα παιχνίδια παρείχε εκπαιδευτική αξία, αν απαιτούσε δραστηριότητα και ενίσχυε τη συνεργασία. Τα παιχνίδια που αξιολογήθηκαν ότι χρειάζονται δραστηριότητα δε θεωρούνταν εκπαιδευτικά, αλλά πολλά παιχνίδια που θεωρήθηκαν εκπαιδευτικά αξιολογήθηκαν επίσης ως ενισχυτικά της συνεργασίας. Τέλος, παιχνίδια που θεωρήθηκαν αρσενικής απήχησης αξιολογήθηκε ότι απαιτούσαν περισσότερη δραστηριότητα απ’ ό,τι τα γυναικεία.

Συνεχίζοντας σε ενδιαφέροντα ερευνητικά αποτελέσματα, αξιόλογη είναι η μελέτη (Campenni, 1999) μεταξύ γονέων και μη γονέων ως προς το στερεοτυπικό διαχωρισμό των παιχνιδιών ανάλογα με το φύλο και την ηλικία των παιδιών. Παρατηρήθηκε ότι υπήρχε συμφωνία μεταξύ γονέων και μη σχετικά με το ποια παιχνίδια είναι κατάλληλα για το κάθε φύλο. Παρ’ όλ’ αυτά, ακόμη και στα πλαίσια του διαχωρισμού των παιχνιδιών με βάση το φύλο, οι γονείς είχαν μια τάση προς ουδέτερη κατεύθυνση. Αυτό υποδεικνύει πως η αλληλεπίδραση γονέα-παιδιού κάνει τους γονείς πιο ελαστικούς στην αντίληψη της καταλληλότητας ενός παιχνιδιού για τα φύλα.

Οι αξιολογήσεις των γυναικείων παιχνιδιών ως πιο στερεοτυπικά του φύλου ενισχύουν την αποκάλυψη ότι τα αγόρια αποτρέπονται και γι’ αυτό αποφεύγουν τα κοριτσίστικα παιχνίδια, ενώ τα κορίτσια δε λαμβάνουν αυτό το μήνυμα σε αντίστοιχα παιχνίδια. Επίσης, η έρευνα αποκάλυψε ότι τα κορίτσια προτιμούν τα αρσενικά παιχνίδια κι ίσως γι’ αυτό τα παιχνίδια αυτά να θεωρήθηκαν λιγότερο στερεοτυπικά. Σε σύγκριση με την ηλικία των παιδιών, η πλειοψηφία των θηλυκών παιχνιδιών θεωρήθηκε λιγότερη στερεοτυπική για τις νεότερες ομάδες, καθώς τα μισά από τα αρσενικά παιχνίδια παρουσίαζαν παρόμοιες διαφορές μεταξύ των διαφόρων ηλικιακών κλάσεων. Έτσι, φάνηκε πως πιθανά υπάρχει μεγαλύτερη ελαστικότητα στην αντίληψη διαφορών των παιχνιδιών με βάση το φύλο σε νεαρότερες ηλικίες.

Ημερομηνία δημοσίευσης: 11/11/2010 Α Υ Γ Η ΕΝΤΟΣ ΦΥΛΛΟΥ