Ο ΞΑΡΧΑΚΟΣ ΣΤΟ GAZARTE !!!

Ο Ξαρχάκος στο Gazarte (Μια ανάσα)

Ο όρος «επιστροφή» δεν αποδίδει την ουσία των νέων εμφανίσεων του Σταύρου Ξαρχάκου, γιατί ο Ξαρχάκος δεν είχε φύγει ποτέ, ήταν πάντα εδώ με συναυλίες και μέχρι πρόσφατα με μια πλούσια δισκογραφική παρουσία (με παλιό, συνήθως, ανέκδοτο υλικό που ελάχιστα διαφημίστηκε από την εταιρεία του -αυτή όμως είναι μια άλλη ιστορία).

Παρ' όλα αυτά έχουμε, μετά από πάρα πολλά χρόνια, την επιστροφή του Ξαρχάκου σε ένα είδος καθημερινής διασκέδασης, με τρόπο που θυμίζει συναυλία και καμιά σχέση δεν έχει με τις βλαχομπαρόκ πολυτέλειες των βλαχομπαρόκ κέντρων με τους βλαχομπαρόκ τραγουδιστές που λυμαίνονται σχεδόν αποκλειστικά το ελληνικό τραγούδι με τα βλαχομπαρόκ ανόητα τραγούδια τους.

Το Gazarte, στην περιοχή του Γκαζιού, είναι ένας ωραίος χώρος που φιλοξενεί συνήθως ξένους καλλιτέχνες, ούτε πολύ μεγάλος ούτε πολύ μικρός, ούτε για ρωμαϊκές φέστες ούτε για υπερβολικά εσωστρεφή πράγματα. Παρ' όλα αυτά, για έναν συνθέτη που χρόνια τώρα περιορίζει τις εμφανίσεις του σε κλασικού τύπου συναυλίες, το άλμα ήταν σημαντικό. Πώς θα ακουγόταν η «Χοντρομπαλού» ή το «Πρακτορείο» μπροστά σε ένα κοινό που πίνει το ποτό του και μασουλάει, ίσως, μια φέτα σαλάμι από το κρύο πιάτο που μπορεί ο καθένας να παραγγείλει;

Ας το πούμε από την αρχή: Ο Ξαρχάκος κέρδισε το στοίχημα. Καταλαβαίνοντας ότι η κάθοδός του στην αθηναϊκή νύχτα έπρεπε να σηματοδοτεί κάτι το διαφορετικό, μια διαφορετική ποιότητα, κάτι που θα συγκεράζει τον χώρο με τις δικές του προσωπικές ανάγκες, έφτιαξε ένα «συναυλιακό» πρόγραμμα που καταφέρνει να εκμεταλλεύεται αλλά και να αναιρεί τις ιδιαιτερότητες του χώρου. Από μια στιγμή και πέρα δεν υπάρχουν τραπεζάκια, δεν υπάρχουν ποτά, δεν υπάρχουν γκαρσόνια· υπάρχει μονάχα η μουσική, υπάρχει μονάχα αυτή η προσεγμένη στην κάθε της λεπτομέρεια ενορχήστρωση, υπάρχει αυτή η εκπληκτική ορχήστρα του, υπάρχει το ήθος του συνθέτη, το ήθος των τραγουδιών που προτείνει στο κοινό.

Η ίδια η δομή των εμφανίσεων Ξαρχάκου διαφέρει από ό,τι έχουμε συνηθίσει μέχρι τώρα. Προαναγγέλλοντας πέντε διαφορετικούς κύκλους, με έξι μόνο εμφανίσεις ανά κύκλο (κάθε εβδομάδα από δύο μόνο εμφανίσεις, κάθε Κυριακή και Δευτέρα), ο Ξαρχάκος παρουσιάζει ένα πλούσιο και πολυσχιδές πρόγραμμα με τραγούδια Χατζιδάκι - Θεοδωράκη - Ξαρχάκου, χωρίς να φοβάται να παίξει και τραγούδια που οποιοσδήποτε άλλος θα θεωρούσε ότι συγκρούονται με την έννοια της «διασκέδασης»: η διασκέδαση όμως για τον Ξαρχάκο (όπως άλλωστε και για τους Χατζιδάκι και Θεοδωράκη και για μερικούς άλλους μετρημένους στα δάχτυλα) είχε πάντα να κάνει με την έννοια της ψυχαγωγίας, της αγωγής δηλαδή της ψυχής, κι όχι με τα εύκολα ξεφαντώματα.

Έτσι, όταν βγαίνεις από το Gazarte του Ξαρχάκου, συνειδητοποιείς ότι για τρεις ώρες είχες ξεχάσει κρίσεις και Μνημόνια, ότι είχες συγκινηθεί και τραγουδήσει, ότι είχες θυμηθεί πράγματα που δεν άκουγες χρόνια και ανακαλύψει πράγματα που η αφηρημένη καθημερινότητά σου δεν σε είχε κάνει να προσέξεις ποτέ.

Ποιοι είναι οι πέντε κύκλοι που έχουν ήδη ανακοινωθεί; Ο πρώτος κύκλος, αυτός που παίζεται από την περασμένη Κυριακή, είναι αφιερωμένος σε μερικά από τα ωραιότερα τραγούδια έγραψε η Αγία Τριάς της σύγχρονης μουσικής μας. (Τραγουδισμένα από την Έλλη Πασπαλά, την οποία δεν έχετε ακούσει ποτέ έτσι, τρυφερή και μαινάδα, κωμική και δραματική, λυρική και επική ταυτόχρονα. Σε ένα δύσκολο κι εξαιρετικά απαιτητικό πρόγραμμα, η Πασπαλά ξετυλίγει όλη της την γκάμα, την γκάμα μιας εξαιρετικής τραγουδίστριας που πλάθει σε κάθε τραγούδι διαφορετικά τη φωνή της, που υπακούει στο γενικό σύνολο σαν μουσικό όργανο, χωρίς τους βεντετισμούς, τα τσαλίμια, τους ναρκισσισμούς δεκάδων, ακόμα και καλών, συναδέλφων της).

Ο δεύτερος κύκλος (ξεκινά στις 12 Δεκεμβρίου) προβλέπει τις κινηματογραφικές μουσικές του Ξαρχάκου από τις ταινίες «Λόλα» και «Κόκκινα φανάρια», που θα ακουστούν με τη μορφή της σουίτας. Η έκπληξη στον δεύτερο κύκλο λέγεται Πέτρος Μάρκαρης, ο οποίος θα εμφανιστεί στο Gazarte στον ρόλο του αφηγητή.

Ο τρίτος κύκλος (από τις 6 Φεβρουαρίου ως τις 21 του ίδιου μήνα) θα είναι αφιερωμένος σε δύο από τα ωραιότερα έργα του Μίκη Θεοδωράκη, στις «Μπαλάντες» σε στίχους του Μανόλη Αναγνωστάκη και στον πασίγνωστο «Όμηρο» από το θεατρικό έργο του Μπέντραντ Μπίαν. Στον τέταρτο κύκλο θα είναι η σειρά του Μάνου Χατζιδάκι. Και η όλη ιστορία θα κλείσει εκεί γύρω στο Πάσχα, με τον «Επιτάφιο» του Μίκη σε διασκευή Σταύρου Ξαρχάκου. Ο Ξαρχάκος έχει σκεφτεί να πλαισιώσει τα τραγούδια που όλοι ξέρουμε με ηθοποιό που θα διαβάζει όλο το ποιητικό έργο του Ρίτσου.

Το πολύ ευχάριστο είναι ότι, αν κρίνουμε από τις δύο πρώτες βραδιές των εμφανίσεων Ξαρχάκου, η προσέλευση του κοινού ήταν και μεγάλη και εξαιρετικά θερμή. Να χρειάζεται να επαναλάβουμε το ολίγον λυρικό αλλά και αληθινό ότι ο κόσμος (ή, έστω, κάποιος κόσμος) διψάει για λίγη ποιότητα, διψάει για μια δημιουργική φυγή, διψάει για πράγματα που δεν θα είναι εφήμερα και επιδερμικά; Ας μην το επαναλάβουμε. Ας ευχηθούμε απλώς και άλλα τέτοια. Πολλά άλλα τέτοια. Από τον Ξαρχάκο και από άλλους. Που είναι όλοι εκεί, στα σπίτια τους, και περιμένουν. Αυτή η χώρα έχει φάει πολύ σκατό τα τελευταία χρόνια. Ας προσπαθήσουμε να πάμε όλοι μαζί λίγο πιο μπροστά. Τουλάχιστον να μας παίρνει λιγότερο η μπόχα.

AΥΓΗ