Θανάσης Πετράκος Ομιλία στο 6ο (έκτακτο) Συνέδριο του ΣΥΝ

Ομιλία του Θανάση Πετράκου

στο 6^ο (έκτακτο) Συνέδριο του ΣΥΝ

Σ/φοι και σ/φισσες

Το Συνέδριό μας γίνεται σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο για τη χώρα και το λαό. Οι αμερικανόδουλη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, αφού έβαλε τη χώρα στο «σφαγείο» του μηχανισμού Ε.Ε. και ΔΝΤ, οδηγεί τη χώρα κοινωνικά και εργασιακά έναν αιώνα πίσω. Η χώρα οδηγείται σε τρομακτική ύφεση. Η ανεργία θα φτάσει στα ύψη. Οι επαγγελματίες είναι σε απόγνωση. Οι εργαζόμενοι οδηγούνται στη φτώχεια. Η αγροτική οικονομία και η οικοδομή βρίσκονται σε «ελεύθερη πτώση».

Ο ΣΥΝ και ο ΣΥΡΙΖΑ επιβάλλεται να αναδειχτούν ηγεμονική δύναμη ενός μεγάλου κοινωνικού μετώπου, που θα συμπεριλαμβάνει άνεργους, μισθωτούς, τα μικρομεσαία στρώματα των επαγγελματοβιοτεχνών και εμπόρων, τους αγρότες και τη νεολαία, ώστε να υπάρξει μια προοδευτική πορεία της χώρας.

Η πρόσκλησή μας λοιπόν πρέπει να είναι πάντα σε όλες αυτές τις κοινωνικές δυνάμεις και όχι στο «κόσμο του ΠΑΣΟΚ» ή στον «κόσμο του ΚΚΕ» κ.λπ. Σε αυτή τη μεγάλη πρόκληση έχουμε υποχρέωση να ανταποκριθούμε, διαφορετικά ο κόσμος θα μας «ξεβράσει», θα πει και με το δίκιο του «Εμείς καιγόμαστε και εσείς χτενιζόσαστε».

Δεν πρέπει να επιβεβαιώσουμε σε καμία περίπτωση τους στίχους του τραγουδιού «Ο κόσμος υποφέρει και πονά και εμείς τα ίδια παραμύθια». Ο ΣΥΝ χρειάζεται μέσα στις συνθήκες της πιο μεγάλης κρίσης που βιώνει η Ελλάδα, αλλά και το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, να επικαιροποιήσει και να επεξεργαστεί καλύτερα τις αιχμές του για τη συγκυρία, τις προτάσεις του, την τακτική του και τις στρατηγικές του επιλογές. Τα πράγματα αλλάζουν με ταχύτατους ρυθμούς και εμείς δεν είναι δυνατόν να θεωρούμε ότι τα ξέρουμε όλα και τα έχουμε πει όλα. Έχουμε πει σίγουρα πολλά σωστά πράγματα. Όμως απαιτείται στην παρούσα συγκυρία να βαθύνουμε ακόμη περισσότερο την κριτική μας στην Ε.Ε. και την ΟΝΕ, η οποία είναι αδιαμφισβήτητο πλέον ότι έχει διαμορφωθεί ως υπερεθνικός μηχανισμός κοινωνικής και εργασιακής κατεδάφισης. Οφείλουμε συγχρόνως να επικαιροποιήσουμε την πολιτική μας απάντηση στην κρίση, θέτοντας μαζί με τις άλλες θέσεις μας ως θέμα αιχμής το αίτημα της αναδιαπραγμάτευσης του χρέους και της εθνικοποίησης του βασικού τραπεζικού συστήματος της χώρας, ώστε να υπάρχει εργαλείο για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Θέτοντας ως άμεσο και κεντρικό αίτημα την απεμπλοκή από τον καταστροφικό μηχανισμό Ε.Ε. – ΔΝΤ και ακύρωση όλων των αντιλαϊκών και αντικοινωνικών μέτρων που ελήφθησαν.

Εναλλακτική επιλογή όμως για τον ΣΥΝ δεν μπορεί να είναι η ένταξη στον ευρωπαϊκό μηχανισμό της 9^ης Μαΐου. Είναι σοβαρό λάθος να δημιουργούμε ψευδαισθήσεις ότι το γενικό πλαίσιο δανεισμού που αποφασίστηκε στις 9 Μαΐου από την Ε.Ε. μπορεί να συμβαδίσει με απόσυρση των αντεργατικών και αντικοινωνικών μέτρων του μνημονίου της 6^ης Μαΐου. Άλλο θέμα βέβαια είναι το να είχαμε διεκδικήσει και προβάλλει τη χρηματοδότησή μας κατ’ ευθείαν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αξιοποιώντας το άρθρο 122 της Συνθήκης της Λισαβόνας. Αλλά όταν φώναζε γι’ αυτό το ζήτημα ο κατά ορισμένους σ/φους «αντιευρωπαίος» Νίκος Χουντής από την 1^η Φλεβάρη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η υπέρμαχη του αριστερού ευρωπαϊσμού ηγεσία μας «αγρόν ηγόραζε».

Ιδιαίτερα μετά τις εγκληματικές αποφάσεις της Τετάρτης 2 Ιουνίου, με τις οποίες η κυβέρνηση κρέμασε την ταμπέλα «γενικό ξεπούλημα, τρέξτε να προλάβετε» και τη μεγάλη επίθεση στα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα των εργαζομένων, επιβάλλεται το συνέδριο να συμβάλλει ώστε ο ΣΥΝ να βγει απ’ αυτό με πιο κινηματικό, πιο ριζοσπαστικό και πιο ταξικό προσανατολισμό. Πιο κοντά στην κοινωνία και στην αγωνία των πλατιών λαϊκών στρωμάτων.

Δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια. Τη Δευτέρα πρέπει να αφήσουμε πίσω την εσωστρέφεια, την γκρίνια, την περιστροφή γύρω από τον άξονά μας, να αφήσουμε την ενασχόληση με το τι λέει το τάδε στέλεχος και κάθε σύμμαχος του ΣΥΡΙΖΑ ή ο κάθε Αλαβάνος.

Οφείλουμε να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις για να δημιουργηθούν επιτροπές ενάντια στα κυβερνητικά μέτρα και την ένταξη στον καταστροφικό μηχανισμό Ε.Ε. και ΔΝΤ. Οφείλουμε να συμβάλουμε ώστε να ενεργοποιηθούν όλες οι πρωτοβάθμιες, δευτεροβάθμιες και τριτοβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις, στην κατεύθυνση να καλέσουν τον κόσμο σε γενικό ξεσηκωμό. Ο ΣΥΝ οφείλει με τα αιτήματα που προβάλλει να κάνει παλλαϊκό αίτημα εδώ και τώρα το δημοψήφισμα για να ακυρωθεί το μνημόνιο και η προσφυγή στο μηχανισμό.

Από αύριο, μπροστά στη «μητέρα» των μαχών που πρέπει να γίνει ο αγώνας για την ανατροπή των αντιασφαλιστικών σχεδίων της κυβέρνησης και της Ε.Ε. έχουμε υποχρέωση να συμβάλλουμε με όλες μας τις δυνάμεις ώστε να πετύχουν οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι, οι νέοι, οι επαγγελματίες, οι αγρότες και οι συνταξιούχοι την πρώτη τους νίκη. Πρέπει το κίνημα να νικήσει έστω και στα σημεία.

Μα έχουμε προβλήματα, θα ειπωθεί εύλογα και δικαιολογημένα από ορισμένους σ/φους. Σίγουρα υπάρχουν και στο κόμμα και στο ΣΥΡΙΖΑ. Πρέπει το συνέδριο να δώσει μια καινούρια εικόνα και με τις αποφάσεις του και με το «κλίμα» από τη Δευτέρα. Είναι ανάγκη, χωρίς φυσικά να υπάρξουν απαγορεύσεις των ιδεών, οι οποίες πρέπει να συνεχίσουν να διακινούνται ελεύθερα και χωρίς να νιώθουν κάποιοι σ/φοι ότι κάποιοι άλλοι θέλουν να τους διώξουν, να θεσπίσουμε κανόνες και αρχές ενιαίας λειτουργίας και δράσης και έναν κώδικα δεοντολογίας κατά την παρουσία των στελεχών στα ΜΜΕ.

Είναι ανάγκη από την άλλη να συμβάλλουμε ώστε να υπάρξει μια νέα πολιτική συμφωνία με τις συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία με σαφήνεια και ακρίβεια δε θα αμφισβητεί ούτε έμμεσα ούτε άμεσα το χαρακτήρα του ως πολιτική συμμαχία. Είναι ανάγκη να πάρουμε σοβαρές πρωτοβουλίες ώστε να επανέλθει το κλίμα εμπιστοσύνης, συντροφικότητας και αλληλεγγύης και να σταματήσουν οι άγονες αντιπαραθέσεις, ώστε να μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να θέτει μίνιμουμ πολιτικούς στόχους για τους οποίους να αγωνιζόμαστε όλοι μαζί.

Είναι ανάγκη από την πλευρά μας να σταματήσουν αμφισημίες και ασάφειες, όπως «ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κάτι περισσότερο από συμμαχία και κάτι λιγότερο από κόμμα». Ή «συγχρόνως εργαζόμαστε για την ανασύνθεση της αριστεράς». Διότι αυτά κατά τη γνώμη μου διευκολύνουν αντισυσπειρώσεις και δίνουν προσχήματα σε άλλες ανασυνθέσεις, όπως το «Μέτωπο» κ.λπ.

Πάνω απ’ όλα όμως, σ/φοι και σ/φισσες, τα εσωκομματικά και εσωΣΥΡΙΖικά προβλήματα λύνονται στο δρόμο του αγώνα. Εκεί «που δένεται το ατσάλι». Λύνονται αν εμείς ασχοληθούμε αποκλειστικά με τα προβλήματα της κοινωνίας, που υποφέρει και πονά και όχι με τα προβλήματα της Κουμουνδούρου ή της Βαλτετσίου. Αν εμείς βγούμε μπροστά να υλοποιηθούν οι αποφάσεις του Μαρτίου και του Απριλίου της γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ και οι αποφάσεις του συνεδρίου μας.

Για να τα πετύχουμε όμως υπάρχει και μια άλλη προϋπόθεση, κατά τη γνώμη μου. Χρειάζεται να αλλάξουμε όλοι. Να ακούμε τη διαφορετική γνώμη, να αντιπαρατιθέμεθα και να διαφωνούμε με πνεύμα συντροφικότητας. Να ακούμε τι λέει ο άλλος και όχι να μας νοιάζει ποιος το λέει. Και πάνω απ’ όλα να μην κατασκευάζουμε μια καρικατούρα της άλλης άποψης για να είναι πιο εύκολη η πολεμική μας απέναντι σ’ αυτόν που διαφωνούμε. Αυτή η αντίληψη και πρακτική δεν οδηγεί πουθενά παρά μόνο στη συνέχιση και τη διεύρυνση της κρίσης και στον ΣΥΝ και στον ΣΥΡΙΖΑ. Και εδώ δυστυχώς δεν έδειξαν όλοι ωριμότητα και ευθύνη στη διάρκεια του προσυνεδριακού διαλόγου. Ελπίζω να μη συνεχιστεί μετά το συνέδριο. Αλήθεια αγαπητοί σ/φοι, είναι συντροφική αντιπαράθεση επί πραγματικών διαφορετικών απόψεων:

α) Να λέγεται ότι οι «30» δεν ήθελαν να έχει απολογισμό η ΚΠΕ ή να ψηφιστεί κώδικας δεοντολογίας, όταν μάλιστα οι πρώτοι που έθεσαν αυτό το ζήτημα ήταν κάποιοι από τους πιο γνωστούς σ/φους που είναι στους «30»; Όταν είναι γνωστό επίσης ότι οι «30» υπερψηφίσανε να γίνουν ακόμα και καταστατικές αλλαγές, αλλά η πλειοψηφία της ΚΠΕ τις παρέπεμψες σε άλλο συνέδριο;

β) Είναι σωστός τρόπος αντιπαράθεσης να εγκαλούνται οι «30» ότι: «εμμέσως πλην σαφώς προτείνουν την αποδέσμευση από το ευρώ και την αυτοδύναμη πορεία ανατροπής του καπιταλισμού σε μια μόνο χώρα»; Αλήθεια σ/φοι και σ/φισσες η ένταξη στην ΟΝΕ μήπως κατάργησε το γνωστό νόμο της ανισόμετρης ανάπτυξης του καπιταλισμού; Ή σ/φοι όποιος τονίζει ότι «ένα προοδευτικό πρόγραμμα διεξόδου από την κρίση έρχεται σε ριζική αντίθεση με τις συνθήκες της Ε.Ε. και το θεσμικό πλαίσιο της ΟΝΕ», σημαίνει ότι θέλει να αφήσει το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ, το κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και την Ευρωομάδα; Δηλαδή όποιος τονίζει ότι «η στρατηγική μας επιδίωξη είναι η ήττα και η ανατροπή της Ε.Ε. ως υπερεθνική καπιταλιστική ολοκλήρωση χωρών και η συγκρότηση μιας νέας, ενοποιημένης, προοδευτικής και σοσιαλιστικής Ευρώπης, από τον Ατλαντικό στα Ουράλια», είναι υπέρ του εθνικού απομονωτισμού; Δεν νομίζω ότι είναι σοβαρά πράγματα αυτά.

Ή το πιο περίεργο, επιτρέψτε μου να πω, που διάβασα ότι: «Οι 30 φαίνεται να μην ενστερνίζονται το σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία». Και εγώ αναρωτιέμαι: Όποιος λέει σήμερα ότι η Ε.Ε. είναι δομημένη σε συνθήκες που έχουν συνταγματικά θεσμοθετημένο το νεοφιλελευθερισμό και τον καπιταλισμό, πολύ προωθημένα από τα συντάγματα των επιμέρους κρατών, δεν μεταρρυθμίζεται ώστε να μετατραπεί από ένωση του κεφαλαίου σε ένωση που να εξυπηρετεί τα συμφέροντα των εργαζομένων, λέει πράγματα που δεν ισχύουν; Ή επίσης όποιος λέει ότι με σκληρούς ταξικούς αγώνες, ρήξεις και ανατροπές σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο μπορεί να ανοιχτούν νέοι προοδευτικοί και σοσιαλιστικοί δρόμοι, σε μια ή περισσότερες και τελικά σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, δεν έχει καταλάβει τίποτα από τις σημερινές εξελίξεις; Δηλαδή να ρωτήσω και πάλι, έχει καταργηθεί ο νόμος της ανισόμετρης ανάπτυξης;

Και να θέσω και ένα τελευταίο ερώτημα. Ποιος αλήθεια δικαιώθηκε, αυτοί οι οποίοι έλεγαν ότι το ευρώ θα συμβάλει στην ένωση της Ευρώπης ή κάποιοι και ανάμεσα σε αυτούς ο Παναγιώτης Λαφαζάνης που έγραφε από το ’98 ότι «Ο τρόπος που οικοδομείται κατά Μάαστριχτ και Άμστερνταμ το ευρώ δεν είναι τίποτα άλλο παρά αυτόματος μηχανισμός που υπαγορεύει στις εθνικές κυβερνήσεις να προχωρήσουν στην κοινωνική αποδόμηση της Ευρώπης. Γεγονός που θα έχει όλο και πιο εκρηκτικές επιπτώσεις στην Ελλάδα»; Και λίγο πιο κάτω τόνιζε ότι: «Φανταστείτε λοιπόν μια νομισματική κρίση σαν αυτή που εμφανίστηκε τον Σεπτέμβρη του ’92 αν συνέβαινε σε περίοδο ύπαρξης του ευρώ, όπου οι κυβερνήσεις δεν θα είχαν τη δυνατότητα να προσφύγουν σε υποτιμήσεις. Τότε τα μόνα σταθεροποιητικά μέσα που θα απέμεναν θα ήταν η ένταση της λιτότητας, η αναγκαστική αποδιάρθρωση σημαντικού μέρους του παραγωγικού δυναμικού και η περαιτέρω αύξηση της ανεργίας.

Ο συλλογισμός λοιπόν των περισσοτέρων, ίσως εκ των καλοπροαίρετων υποστηρικτών του ευρώ, ότι παρά τα προβλήματα και τις αντιφάσεις του εγχειρήματος το ενιαίο νόμισμα θα αποβεί μοχλός προς την οικονομική και πολιτική ενοποίηση της Ε.Ε. είναι αρκετά απλοϊκός, αν όχι και αφελής». Η ιστορία της διαμόρφωσης τόνιζε από το ’98 πάλι ο σ/φος Παναγιώτης Λαφαζάνης, κρατικοπολιτικών ενοτήτων εθνών, ομοσπονδιών, συνομοσπονδιών υπήρξε ακριβώς αντίστροφη.

«Η πολιτική ενότητα διαμόρφωνε την αγορά και το νόμισμα και όχι το αντίθετο. Δεν υπάρχει ιστορικό προηγούμενο η αγορά και το νόμισμα να υπήρξαν όχημα πολιτικής ενοποίησης. Η πολιτική ενοποίηση απαιτεί ένα αντίστοιχο μεγάλο κίνημα, μια ισχυρότατη πολιτική βούληση και κοινωνική ώθηση. Μια τέτοια πολιτική βούληση δεν υπάρχει και πολύ περισσότερο δεν υπάρχει ανάλογο πολιτικό κίνημα και ούτε φαίνεται πως μπορεί να διαμορφωθεί στην πορεία, όταν το ευρώ θα ταυτίζεται στα μάτια των λαών με την επιδείνωση της θέσης τους με μεγαλύτερες κοινωνικές αποκλίσεις. Το πιθανότερο λοιπόν είναι η Ε.Ε. εντός της οποίας θα κυριαρχούν οικονομικά οι πιο προηγμένες οικονομίες ενώ πολιτικά θα ηγεμονεύει η Γερμανία με «κανίς» τη Γαλλία να διαμορφωθεί ως μια ζώνη απελευθερωμένης αγοράς και νομίσματος».

Τι δείχνουν αλήθεια σ/φοι οι εξελίξεις; Εγώ και όχι μόνο εγώ, πιστεύω ο κάθε καλοπροαίρετος θα απαντήσει ότι δικαιώνονται απόψεις σαν αυτές του σ/φου Παναγιώτη Λαφαζάνη. Αυτό οφείλει να προβληματίσει όλους και για το σήμερα και για το μέλλον. Συνεπώς εκτιμώ ότι δεν είναι σωστό να επανέρχεται σήμερα η άποψη «περί πολιτικής ενοποίησης της Ευρώπης», διότι η απόπειρα περαιτέρω πολιτικής ενοποίησης όσο η τελευταία διατηρεί τον καπιταλιστικό και πολύ περισσότερο τον ακραίο νεοφιλελεύθερο προσανατολισμό της, θα σηματοδοτηθεί ακόμα από πιο ηγεμονικά, αντιδημοκρατικά, αντικοινωνικά και ανεργατικά χαρακτηριστικά, από ακόμη πιο σκληρές επικυριαρχίες των πλέον ισχυρών κρατών στο εσωτερικό της, περισσότερες «ταχύτητες» και «δουλείες» των μικρότερων και πιο αδύναμων χωρών και από έναν πιο σκληρό, επεκτατικό, ιμπεριαλιστικό ρόλο της Ε.Ε. ως σύνολο.